Βιοάνθρακας & Γεωργία Άνθρακα:

Ο βιοάνθρακας (biochar) είναι ένα σταθερό, ανθρακούχο υλικό που παράγεται από βιομάζα –όπως γεωργικά και δασικά υπολείμματα, οργανικά απόβλητα και άλλα ανανεώσιμα υλικά– μέσω της θερμοχημικής διεργασίας της πυρόλυσης, σε συνθήκες ελεγχόμενης ή περιορισμένης παρουσίας οξυγόνου. Η ιδιαίτερη μοριακή δομή του προσδίδει υψηλή σταθερότητα και μεγάλη διάρκεια ζωής στο περιβάλλον, επιτρέποντας τη μακροχρόνια αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος για δεκαετίες ή και αιώνες. Ως εκ τούτου, ο βιοάνθρακας αποτελεί ένα από τα πιο υποσχόμενα εργαλεία για την ενίσχυση των τεχνολογιών αρνητικών εκπομπών (Carbon Dioxide Removal).

Η χρήση βιοάνθρακα στη γεωργία και στη διαχείριση εδαφών έχει πολλαπλά οφέλη. Η ενσωμάτωσή του μπορεί να βελτιώσει τη δομή και τη γονιμότητα του εδάφους, να ενισχύσει τη μικροβιακή δραστηριότητα, να αυξήσει την ικανότητα συγκράτησης νερού και να μειώσει την έκπλυση θρεπτικών στοιχείων. Ως αδρανές αλλά λειτουργικό υλικό, συμβάλλει στη μείωση των αναγκών σε λιπάσματα και στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των καλλιεργειών, ιδιαίτερα σε περιοχές με υποβαθμισμένα ή φτωχά εδάφη. Παράλληλα, μπορεί να αξιοποιηθεί σε έργα αποκατάστασης τοπίου, διαχείρισης αποβλήτων, βιοδιήθησης και παραγωγής βελτιωμένων υποστρωμάτων.

Ο ευρύτερος τομέας της Γεωργίας Άνθρακα (carbon farming) περιλαμβάνει ένα σύνολο πρακτικών αγροδιαχείρισης που στοχεύουν στην αύξηση της δέσμευσης οργανικού άνθρακα στα γεωργικά και δασικά οικοσυστήματα. Τέτοιες πρακτικές μπορεί να είναι η αγροδασοπονία, η ελάχιστη κατεργασία εδάφους, η αμειψισπορά, η εφαρμογή οργανικής ύλης και, ολοένα και περισσότερο, η χρήση βιοάνθρακα ως σταθερού εδαφοβελτιωτικού. Η προσέγγιση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, την ενίσχυση της κυκλικής βιοοικονομίας και τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων.

Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο καινοτόμα συστήματα πιστοποίησης ανθρακικών ωφελειών, τα οποία επιτρέπουν την ποσοτικοποίηση, επαλήθευση και εμπορία μονάδων δέσμευσης άνθρακα (carbon credits), μεταξύ αυτών και όσων προκύπτουν από την παραγωγή και εφαρμογή βιοάνθρακα. Η θέσπιση αξιόπιστων προτύπων, μεθοδολογιών και μηχανισμών ελέγχου αποτελεί κρίσιμη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της περιβαλλοντικής ακεραιότητας των σχετικών αγορών, αλλά και για τη στήριξη των παραγωγών που επενδύουν σε βιώσιμες λύσεις.

Στο ελληνικό πλαίσιο, η αξιοποίηση του βιοάνθρακα δημιουργεί σημαντικές δυνατότητες:

• προώθηση της κυκλικής αξιοποίησης γεωργικών και δασικών υπολειμμάτων,

• ενίσχυση της ανθεκτικότητας των καλλιεργειών σε συνθήκες κλιματικής μεταβλητότητας,

• μείωση εκπομπών και συμβολή σε κλιματικούς στόχους,

• ανάπτυξη νέων αγροδιατροφικών και βιοενεργειακών αλυσίδων αξίας,

• στήριξη καινοτόμων πολυπαραγωγικών επιχειρηματικών μοντέλων σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές.

Η ΕΛΕΑΒΙΟΜ, με πολυετή εμπειρία στον τομέα της βιομάζας και της βιώσιμης αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ως εθνικός φορέας – μέλος του Eυρωπαϊκού Συνδέσμου Βιοάνθρακα Biochar Europe παρακολουθεί συστηματικά τις τεχνολογικές και θεσμικές εξελίξεις στη χρήση Βιοάνθρακα και στη Γεωργία Άνθρακα. Ως έγκυρος και ανεξάρτητος φορέας ενημέρωσης, συμβάλλει:

• στην τεκμηριωμένη διάδοση επιστημονικής γνώσης,

• στη δικτύωση φορέων, παραγωγών και επιχειρήσεων,

• στη συμμετοχή σε ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα,

• στην προώθηση ενός σύγχρονου και σταθερού θεσμικού πλαισίου που θα ενισχύει την υπεύθυνη και βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου βιοάνθρακα στην Ελλάδα.